Suzanne Biewinga, auteur van het boek ‘Ouder worden als ervaring’ (Filosofie van het late leven) en onlangs gepromoveerd op 70-jarige leeftijd tot Doctor in de Filosofie hield een inleiding op dit congres met vele professionals in het Ouderenwerk en een aantal ouderen.
Suzanne hield een inleiding, korte samenvatting van haar boek over “Ouder worden als ervaring”. Ze heeft voor het schrijven van haar promotieonderzoek 92 ouderen in groepsgesprekken langdurig geïnterviewd.
Vroeger en nu
Ouder worden is in de 21e eeuw heel anders dan vroeger. De overlevingskansen zijn enorm vergroot, voor 70e levensjaar overlijden is nu een calamiteit. In de Middeleeuwen werden de mensen amper 50 jaar. De normen zijn veranderd. Vroeger was een oudere deugdzame vrouw een kroon voor haar echtgenoot. Nu wonen veel ouderen alleen en zelfstandig.
Omgaan met verlies
Ouderen van nu krijgen een stoomcursus in verlies: van overlijdens, lichamelijke gebreken, maar ook van activiteiten die je voorheen deed. Je verhuist van een dominante wereld van werkenden naar een wereld van gepensioneerden. Doordat ouderen niet meer actief zijn in de werkende wereld komen ze elkaar minder tegen.
Suzanne beweert dat succesvol ouder worden geen ontkenning is van jong blijven. Ouder worden is soms beladen met schaamte. (Norbert Elias). Belangrijk blijft bij ouder worden: je gevoel van eigenwaarde. Het lijkt wel of we nu in een leven van ‘Eeuwige Maakbaarheid’ leven. Terwijl de grootste vorm van discriminatie is: discriminatie op leeftijdsgebied!
Ze noemt de discussie over ‘Voltooid leven’ (moeten we maar kosten wat kost ook met veel lijden doorleven?) Belangrijk blijft: Betekenis en positieve waarde van leven.
Blijven groeien
Ze stelt de levensloop is een onvoorspelbaar kronkelig pad. Mensen blijven groeien, ook als we 90 zijn blijven we veranderingen leren. Leren gaat met pieken en dalen in kronkelingen. Ouder worden is reizen door een onbekend gebied. Je hebt voor deze reis de mentale kracht (levensmoed) nodig van een ontdekkingsreiziger.
Ouderen zijn nog steeds verlangend, belichaamd, sociaal maar ook eindig. Zij hebben in het algemeen veel levenservaring en praktische wijsheid. Daardoor kunnen zij bondgenoten zijn voor jongere generaties en omgekeerd.
Maar ouderen zijn ook afhankelijk van beleidsmakers, zorgmedewerkers, kinderen en politici.
Interesses delen
Ze noemde haar positieve ervaringen van ‘Thuiskamers’: leerateliers voor ouderen. Dit zijn filosofische werkplaatsen in het hele land met wekelijkse samenkomsten voor oudere mensen. Er vinden oprechte gesprekken in vertrouwen plaats met mooie ontmoetingen.
Het gaat hierbij om interesses delen, vriendschappen, kennis delen, positiviteit, oprechte interesse in elkaar, doorzettingsvermogen en betrouwbaarheid. Suzanne pleit ervoor om ouderen door te laten gaan met positieve ervaringen opdoen in onbevangenheid, heel belangrijk is om niet oordelend maar echt geinteresseerd naar elkaar te luisteren.
Conny Ligthert
Verslag van bijeenkomst georganiseerd door Movisie op 24 april 2025